Krimp kantorenmarkt van tijdelijke aard

Door Corona is de kantorenmarkt ineens veranderd. De vraag is: blijven we na de pandemie massaal thuiswerken en online vergaderen? Of gaan we na de vaccinatie gewoon weer met z’n allen naar kantoor? De kantorenmarkt is door de jaren heen sterk veranderd, want er spelen diverse factoren een rol. Lees hier de trends en verwachtingen voor de toekomst van de kantorenmarkt.

Kantorenmarkt na Corona

Na opeenvolgende jaren waarin telkens een opwaartse lijn zichtbaar was voor wat betreft de opname van kantoorruimten, kwam er in 2020 plotseling een kentering in dit beeld. De krimp zal naar verwachting slechts van tijdelijke aard zijn en komt voort uit de onzekerheid die de coronapandemie heeft veroorzaakt. We verwachten echter dat (de hoogwaardige) kantoormarkt zich de komende jaren volledig zal herstellen.

Te weinig kwalitatief aanbod

Vanwege een overschot aan kantoren na de economische crisis van 2008 zijn er de laatste decennia onvoldoende nieuwe kantoren bijgebouwd. Het aanbod sluit niet meer aan bij de toegenomen vraag naar kwalitatief hoogwaardige kantoren. Er ontstond een grote vraag naar ‘groene’ en energiezuinige kantoren, voorzien van een BREEAM-certificaat, die een prettig werkklimaat bieden.

Net als bij de woningmarkt komt het bouwvolume van nieuwbouwkantoorlocaties niet overeen met de toename van de vraag naar kwalitatief hoogwaardige en duurzame kantoren. Om aan de groeiende vraag uit de markt te kunnen voldoen werden er in de Randstedelijke gebieden sinds 2017-2018 weer veel kantoren bijgebouwd.

Opschoning van de markt

Al in 2019 was er een verandering in het kantorenlandschap merkbaar. Er ontstond een situatie met ongezond weinig leegstand. Een van de oorzaken daarvan is dat er steeds meer incourante en gedateerde kantoren getransformeerd zijn naar woningen of andere bestemmingen. Dit zorgt voor een opschoning van de markt. Ook de energielabelplicht (minimaal label C) vanaf 2023 zal zorgdragen voor een verdere opschoning van het verouderde kantooraanbod.

Kantoren overbodig?

Door de coronacrisis is het digitaal vergaderen en de mogelijkheden voor thuiswerken in een stroomversnelling gekomen. Deze ontwikkeling was voor corona al aan een opmars bezig en is door de pandemie nu een gemeengoed geworden.

Thuiswerken wordt naar alle waarschijnlijk het ‘nieuwe normaal’ maar zal niet volledig gaan overheersen. Het is een vervolg op de reeds ingeslagen weg van flexibele werkomgeving en de verder ontwikkelende digitalisering. De fysieke kantoor- en ontmoetingsfunctie zal blijven, want het is prettig om persoonlijk met collega’s te overleggen. Ook blijkt uit onderzoek dat werknemers zich door werken op kantoor meer verbonden voelen met de organisatie waarvoor zij werken. Het kantoor moet verbinding en samenwerking faciliteren.

Daar komt ook bij dat de gemiddelde woning er niet op is ingericht om het fysieke kantoor te vervangen. Niet iedereen beschikt over voldoende ruimte of een gezinssituatie die werkbaar is. Na de crisis zal het overgrote deel weer naar kantoor terugkeren. De term thuiswerken is dan verder ingeburgerd en zal dus meer en meer geaccepteerd worden. Echter zal er te allen tijde voldoende vraag blijven naar kantoorruimte om een substantieel deel van de medewerkers te huisvesten.

Andere inrichting

Naar alle waarschijnlijkheid zal er een ommekeer gaan komen in de trend die de laatste jaren zichtbaar was om steeds meer open kantoortuinen te creëren. Met de huidige coronamaatregelen in het achterhoofd, zal er meer worden teruggekeerd naar individuele kantoorruimten, flexibele werkplekken en concentratieruimten voor digitale meetings.

Onzekerheid geeft langzaam herstel

Zoals blijkt uit de krimp komt de kantorenmarkt niet ongeschonden uit de coronacrisis. Huurders en ondernemers zullen de komende periode behoudend te werk gaan, en eerst de kat uit de boom kijken voordat zij een nieuwe koers uitstippelen. Dit vertaalt zich in het tijdelijk verlengen van aflopende contracten, het voor zich uitschuiven van strategische keuzes en het niet willen aangaan van nieuwe langjarige huurcontracten.

2021 zal nog steeds het jaar zijn waarin we de onzekerheid van de coronacrisis blijven ervaren. Maar als de pandemie (door de vaccins en lockdown) onder controle komt verwachten wij dat de markt zich langzaam zal gaan herstellen. Naar verwachting zal dit effect merkbaar zijn vanaf de tweede helft van 2022.

Advies en meer info

Advies nodig voor aan- of verkoop of huur of verhuur van kantoorpanden? Neem vrijblijvend contact op met een Dynamis bedrijfsmakelaar in jouw buurt.

Dynamis Research onderzoekt de Nederlandse vastgoedmarkt en legt de bevindingen vast in de Sprekende Cijfers rapportages. Met onze data en expertise zijn wij niet alleen in staat om de markt diepgaand te beschrijven, maar geven we ook onze visie op verschillende thema’s.